Ғалымдар: Алматы тауларында экологиялық апат болуы мүмкін

Алматының маңында, алдағы жылдары нағыз экологиялық апат болуы мүмкін: тау шыңдарында мұздықтар тез еріп жатыр. 70 жыл ішінде олар екі есе азайды, ал балқу жылдамдығы үнемі артып келеді. Егер жағдай өзгермесе, онда осы ғасырдың аяғында мұз кесектері жойылып кетуі мүмкін.  Бұл туралы география және су қауіпсіздігі институтының ғалымдары айтты.

Зерттеушілер бүкіл Азиядағы мұздықтардың жағдайын бақылау үшін тауда тұрады.  Бақылау 1938 жылдан бері жүргізіліп келеді. Ол үшін Тянь-Шаньның солтүстігінде үш зерттеу станциясы орнатылды.  Олар топырақ температурасын және мұздықтардың аудандары мен массаларын өлшейді.

Мамандардың ерекше назары орталық Тұйықсуға бағытталған.

«Мұздықтардың төменгі бөлігіндегі 58 жылдық кезеңдегі ең көп масса жоғалуы 70 метр су эквивалентінен асып кетті. 1958 жылдан 1998 жылға дейін 40-50 метрлік масса жоғалды, 1998 жылдан 2016 жылға дейін тағы 20-29 метр жоғалды.

Келесі схема мұздықтың қаншалықты өзгергенін көрсетеді.

Алматы маңында Тұйықсу мұздықтарының бір тобы бар.  Рединг университетінің (Ұлыбритания) ғалымдарымен бірлескен зерттеулер негізінде 1955 жылдан 2017 жылға дейінгі кезеңдегі 9 Тұйықсу мұздығы 9,8 км-ден 4,4 км квадратқа, яғни екі еседен көп азайғанын анықтауға болады.

«Соңғы жарты ғасырдағы мұздықтардың мұндай тез тозуының себебі - жаһандық жылыну және жыл сайынғы және маусымдық жауын-шашынның мөлшеріндегі аралық ауытқулар. Адамдардың бұған тікелей әсер етуі мүмкін емес. Өйткені, мұздықтар бақытымызға орай, коммерциялық мүдделер саласына әлі қатыспайды.

Зерттеушілер егер бұл аймақтағы мұздықтардың деградациясының қазіргі қарқыны жалғасатын болса, олардың көпшілігі осы ғасырдың соңына қарай жойылып кетуі мүмкін.


Басып шығару