Сарапшылардың айтуынша, ауыртпалықтың көп бөлігі тұтынушы халыққа тимек.
Коронавирустың күннен-күнге асқынған салдары. Инфекция экономика мен валюта бағамына әсер етпей қоймады. Бүгін теңге бірден екі пунктке түсті. Сонымен қатар, көптеген дүкен сөрелерінде Қытайдан әкелінген тауарлар таусылып қалады. Сарапшылар енді көптеген кәсіпкерлердің шығынға ұшырайтынын, тұрмсқа қажет заттардан тапшылық басталатынын айтуда.
Кәсіпкер Бағлан Кенжебаев Қытаймен шекараны жапқаннан, шығынға ұшырағанын айтып қынжылыс білдірді. Кәсіпкер Қытайдан әкелетін автомобиль бөлшектерін сатады. Тауарлардың қоры таусыла бастаған, енді кәсібін қалай жалғасырарын білмей дал.
«Біз "ходовка", қозғалтқыш және тағы басқаларға көптеген қосалқы бөлшектерді сатамыз. Соңғы рет тауарды өткен жылдың желтоқсан айында алдық. Содан кейін вирус оқыйғасы басталды, енді наурыз айына дейін шекара жабылса, тіптен одан да ұзақ мерзімзе ұзартылса, барлық құралдырым түбегейлі таусылады», - деді кәсіпкер Бағлан Кенжебаев.
Әлемдік ауқымда оның салдары әлдеқайда ауыр болуы мүмкін. Қытай қор биржасындағы бүгінгі сауда-саттық «қара дүйсенбі» деп аталды. Ірі инвесторлар карантинді елден капиталды шығаруға тырысуда, индекстер құлдырауда, валюталар құлдырауда. Қазақстандық теңге де құлдырады. Биржада ол бірден долларға қатысты екі позициядан айырылды. Экономистер дағдарысқа дайындалып жатыр.
«Егер кенеттен бұл адамдардың қозғалысы ғана емес, сонымен қатар тауарлар да шектеулі болатындығына әкелсе, олар өндірісті тоқтата бастайтындығына байланысты Қытайда жергілікті дағдарыс басталады және т.с.с. Жазға қарай, біз қазірдің өзінде толық дағдарыста қалғалы отырмыз, бірақ біз оны жеңеміз. Ал дағдарыстан бірінші кезекте бүрге нарығы зардап шегуі мүмкін»-деді экономист Арман Бейсембаев.
Кәсіпкерлер шығындарын сатып алушылардың есенбінен жабуға тырысары анық, дейді сарапшылар. Сатушылар тапшы тауарлардың бағасын көтеріп жіберуі мүмкін. Жергілікті билік алып-сатарлармен күресуге уәде береді, бірақ танымал өнімнің өсуін байқау мүмкін емес. Қазақстан Қытаймен әуе қатынасын тоқтатады. Қазір әуежайлар Қытайдан келетін соңғы рейстерді қабылдайды. Барлығы алты мың адам сол жерден ұшып кетті. Рас, бәрі де вирустың бар-жоғын тексере алмады.
«Қазір жұмыс жалғасуда, бір күн ішінде қалғандарын табамыз деп ойлаймын. Ия, сенімсіз адамдар бар, дұрыс емес байланыстарды, дұрыс емес деректерді, телефон нөмірін дұрыс көрсетпейді, біз оларды құқық қорғау органдары арқылы іздейміз және тауып аламыз», - деді Алматы қаласы Тауарлар мен қызметтердің сапасын бақылау департаментінің басшысы Айзат Молдағасимова.
Коронавирустың өршуі болған Уханнан қазақстандық студенттер де эвакуацияланды. Келгеннен кейін оларды Нұр-Сұлтанның жанындағы арнайы ауруханаға орналастырды. Алдын ала жүргізілген тексерулерде инфекцияның болғаны анықталмады, деп хабарлады елдің бас санитарлық дәрігері.
«Бұл Қытайдан 6 қаңтардан бастап келгендер туралы, бірақ температура туралы ақпарат емес. Сондай-ақ, 89 адам оқшауланған қорапқа ауруханаға түсті, жедел респираторлы вирустық инфекциялар туралы шағымдар, 46 адам ауруханаларда қалды, 43-і босатылды, біз барлық керкеті жағдайды жасаудамыз», - деді бас дәрігер Жандарбек Бекшин.
Сарапшылар қазақстандықтарды үрейленбеуге және жұқтырған азаматтар туралы расталмаған хабарламалар жібермеуге шақырды. Аурудың өзі, сарапшылардың пікірінше, құлдырау үстінде. Демалыс күндері коронавирус ауруынан өлгендер қарағанда сауығып кеткендер қатары артып келеді.